قیمت‌ها، متری بر روی شیب تند
یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های خریداران، روند صعودی و بی‌وقفه قیمت‌هاست. با وجود تلاش‌های دولت برای کنترل بازار و ارائه طرح‌های فروش فوق‌العاده، قیمت خودروهای داخلی و مونتاژی همچنان در سطحی فراتر از توان مالی بسیاری از اقشار جامعه باقی مانده است. کارشناسان اقتصادی معتقدند که عوامل متعددی در این افزایش قیمت نقش دارند؛ از نرخ تورم بالا و کاهش ارزش پول ملی گرفته تا انحصار تولید و نبود رقابت واقعی در بازار.
واردات خودرو که پس از سال‌ها ممنوعیت، با هدف ایجاد رقابت و شکستن قیمت‌ها از سر گرفته شد، نتوانسته آن‌طور که باید و شاید به اهداف خود برسد. روند کند ثبت‌نام و تحویل خودروهای وارداتی، تعداد محدود مدل‌های موجود و همچنین قیمت‌های بالای آن‌ها، باعث شده تا تأثیر چندانی بر تعدیل قیمت‌ها در بازار آزاد نداشته باشد. خودروهای وارداتی بیشتر به یک کالای لوکس تبدیل شده‌اند تا ابزاری برای تنظیم بازار.
تولید و عرضه، چالشی که ادامه دارد
یکی دیگر از عوامل مؤثر بر وضعیت بازار، ناهماهنگی میان تولید و تقاضاست. با وجود آمارهای رسمی مبنی بر افزایش تولید خودرو در سال جاری، هنوز هم عرضه متناسب با نیاز بازار نیست. کمبود قطعات، مشکلات فنی در خطوط تولید و همچنین تحریم‌ها، از جمله موانعی هستند که همواره گریبان‌گیر صنعت خودروسازی ایران بوده‌اند. این کمبود عرضه، به ویژه در مورد مدل‌های پرطرفدار، به سفته‌بازی و افزایش قیمت‌ها در بازار آزاد دامن زده است.
در چنین شرایطی، بازار خودروهای کارکرده نیز تحت تأثیر قرار گرفته است. قیمت‌گذاری خودروهای دست دوم دیگر تابع منطق کارشناسی نیست و بیشتر از نوسانات بازار خودروهای صفر کیلومتر پیروی می‌کند. این موضوع، خریداران را در وضعیت بلاتکلیفی قرار داده و اعتماد به این بازار را کاهش داده است.
وعده‌ها و واقعیت‌های پیش‌رو
دولت و وزارت صمت همواره بر تلاش برای بهبود وضعیت تأکید دارند. وعده افزایش تیراژ تولید، تسریع در فرآیند واردات و ایجاد پلتفرم‌های جدید فروش، از جمله برنامه‌هایی است که مطرح شده است. با این حال، تا زمانی که این وعده‌ها به صورت عملی و ملموس تأثیر خود را بر قیمت‌ها و دسترسی آسان‌تر خریداران نشان ندهند، نمی‌توان انتظار آرامش در این بازار را داشت.
بازار خودروی ایران در یک مقطع حساس قرار دارد. راه حل‌های کوتاه‌مدت و مقطعی مانند قرعه‌کشی و فروش فوق‌العاده دیگر نمی‌توانند مشکلات ریشه‌ای این بازار را حل کنند. برای ایجاد ثبات پایدار، نیاز به یک برنامه جامع و بلندمدت است که شامل اصلاح ساختار تولید، افزایش رقابت‌پذیری، کاهش تعرفه‌ها و از همه مهم‌تر، کنترل تورم عمومی باشد. تا آن زمان، جاده خودرو در ایران همچنان پر از پیچ و خم و چالش خواهد بود.